سرگرمی
سرگرمی چیست؟
طبق فرهنگ معین سرگرمی عبارت است از آنچه موجب مشغولیت و تفریح شود. بنابراین سرگرمی به فعالیت‌هایی اطلاق می‌شود که در آن هدف مخاطبان یا شرکت‌کنندگان لذت بردن است. سرگرمی هم می‌تواند شامل یک فعالیت ذهنی باشد هم شامل یک فعالیت فیزیکی که باعث جلب توجه مخاطب شود. البته باید این نکته را هم در نظر بگیریم که چون هر فرد سلیقه متفاوتی دارد بنابراین در زمینه سرگرمی نیز توجه افراد مختلف به موضوعات مختلفی جلب می‌شود.
تجربه‌های سرگرم کننده باعث شادی و خنده می‌شوند و هدف اصلی سرگرمی‌ها، لذت بردن و استفاده از اوقات فراغت است. البته بعضی از انواع سرگرمی اهداف جدی‌تری دارند. ممکن است یک سرگرمی، دانش و بینش خاصی را به مخاطب منتقل کند. همچنین ممکن است از طریق یک بازی یا سرگرمی موضوع خاصی به مخاطب آموزش داده شود. در سرگرمی، مولفه زمان هم موثر است. به طور مثال فعالیت‌هایی نظیر تیراندازی یا اسب سواری که زمانی نیازهای اساسی انسان بودند امروزه تبدیل به ورزش و سرگرمی شده اند. در سرگرمی‌ها خصوصیات افراد اعم از خصوصیات شخصیتی، ظاهری، روحی، فیزیکی و... نیز مهم هستند. بنابراین انتخاب سرگرمی باید متناسب با روحیات و علاقه فرد انجام شود. انتخاب و خریداری بازی و سرگرمی‌های مناسب به ویژه از فروشگا‌ه‌های معتبر بازی و سرگرمی کودکان، مانند فروشگاه بازالاین، مزایای زیادی به همراه دارد که از مهم‌ترین آنها می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
- افزایش قدرت یادگیری
- تقویت قدرت تخیل
- افزایش قدرت تمرکز
- افزایش هماهنگی بین چشم‌ها و دست‌ها
- بهبود قدرت تصمیم‌گیری
- افزایش حافظه بلند مدت و کوتاه مدت
- افزایش هوش منطقی
- افزایش اعتماد به نفس و...
3 تا از بازی‌های سرگرم کننده
لگو که انواع مختلف و با کیفیت آن به راحتی از طریق فروشگاه اینترنتی بازالاین قابل خریداری است، یکی از محبوب‌ترین اسباب‌بازی‌ها در بین کودکان و حتی بزرگسالان محسوب می‌شود. منظور از لگو، مکعب و مستطیل‌های پلاستیکی رنگی یا همان آجرهای خانه‌سازی هستند که با نام لگو شناخته می‌شوند. لگو lego یک واژه دانمارکی است که از ریشه leg godt به معنی خوب بازی کردن و خوب جفت کردن گرفته شده است. اولین لگو در سال 1932 و از جنس چوب تولید شد. ساختمان‌ها، ماشین‌ها، قطار، هواپیما و هزاران سازه دیگری که با آجرهای لگو ساخته می‌شوند در شکل‌گیری مسیر پیشرفت کودکان تأثیرگذار است.
کودکان هنگام بازی با آجرهای لگو نه تنها تصورات دنیای خیالی خودشان را می‌سازند بلکه هم زمان به طور ناخودآگاه مهارت‌های مختلفی را فرا می‌گیرند. افزایش مهارت‌های کودکان نیز باعث بالا رفتن اعتماد به نفس آنها می‌شود. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که یکی از مهم‌ترین فواید بازی لگو، پرورش خلاقیت کودکان و افزایش مهارت‌های مختلف آنها است.
این سرگرمی به دلیل شکل ساختاری ویژه ای که دارد، یکی از محبوب‌ترین انواع بازی فکری خلاقانه در دنیا محسوب می‌شود. لگو به عنوان یک ابزار آموزشی برای پرورش خلاقیت و قدرت حل مسئله در کودکان نیز شناخته شده است. از طرفی این بازی و سرگرمی به دلیل آموزش رفتارهایی مانند به اشتراک گذاشتن و رعایت نوبت باعث تقویت مهارت‌های رفتاری و اجتماعی نیز می‌شود. لگو نه تنها برای کودکان عادی بلکه برای کودکان مبتلا به اوتیسم، کم توان ذهنی، و کودکان دارای معلولیت نیز بسیار مناسب است. از جمله مهارت‌هایی که کودکان زیر سه سال و بزرگتر از سه سال با این سرگرمی فرا می‌گیرند عبارت اند از:
- یادگیری رنگ‌ها و شکل‌های مختلف
- توسعه مهارت‌های حرکتی و همچنین مهارت‌های اجتماعی
- توانایی حل مسئله
- تقویت مهارت‌های رفتاری و مشارکت
- صبر و استقامت و...
پازل
برخلاف بسیاری از اسباب‌بازی‌ها که در شکل کامل خود عرضه می‌شوند و کودکان در تکمیل آنها نقشی ندارند، پازل یک مجموعه درهم ریخته و ناقص است که باید به وسیله خود کودک تکمیل شود. موفقیت در این فرایند، باعث افزایش اعتماد به نفس کودک می‌شود. بازی پازل، فارغ از جنبه سرگرمی آن، باعث رشد مهارت‌هایی می‌شود که کودک قطعا برای زندگی آینده اش نیاز به فراگیری آنها دارد. در واقع اهمیت اصلی این سرگرمی برای کودکان در تأثیر عمیقی است که بر هوش و توانایی‌های ذهنی و روانی کودک دارد. مهم‌ترین فواید بازی پازل عبارت اند از:
- تقویت حافظه
پیش از به‌هم‌ریختن پازل، معمولا عکس پازل به عنوان راهنما در اختیار کودک قرار می‌گیرد. . پس ازچند بار بازی کردن، کودکان تصویر پازل را به ذهن می‌سپارند و این امر باعث تقویت حافظه‌ی تصویری می‌شود.
- بهبود قدرت حل مسئله
این سرگرمی به کودکان می‌آموزد که باید یک مساله درهم ریخته را نظم دهند و آن را حل کنند. شاید این موضوع در نظر ما ساده باشد اما برای کودکان یک چالش بزرگ و تاثیرگذار محسوب می‌شود.
- تقویت تشخیص دیداری
بر اساس روانشناسی بازی، میزان دقتی که کودکان برای چیدن پازل از طریق تشخیص و تمایز نیاز دارند، با هیچ سرگرمی دیگری قابل مقایسه نیست. کودکان باید علاوه بر تشخیص رنگ‌ها باید به اندازه‌ها هم توجه کنند تا قطعات پازل را در کنار هم جور کنند.
- درک هندسی
از طریق بازی پازل هوش فضایی و هندسی افراد تقویت می‌شود. بسته به نوع پازل و جورچین کودکان با مفاهیمی مانند سطح و حجم آشنا می‌شوند.
- افزایش تمرکز
دقتی که این سرگرمی برای جورکردن اشکال و رنگ‌ها نیاز دارد، باعث تقویت توجه و تمرکز در کودکان می‌شود. همچنین به این دلیل که کودکان باید ابتدا تصاویر ساخته نشده‌ای را در ذهن خود مجسم کنند و پس از آن وارد مرحله ساخت شوند، قدرت تخیل آنها نیز تقویت می‌شود.
نکته مهمی که در رابطه با پازل وجود دارد این است که باید بین نوع پازل و سن کودکان تناسب وجود داشته باشد. زیرا ناتوانی کودک در حل کردن پازل، به دلیل عدم تناسب با سن او، تاثیر منفی بر روحیه کودک دارد. بنابراین پازل باید با توجه به شناخت والدین از توانایی‌های فرزند خود، انتخاب شود. به نحوی که نه بسیار آسان و راحت باشد و نه بسیار دشوار. هرچه سن کودک بالاتر باشد، مهارت او بیشتر است و می‌توان او را با پازل‌های دارای تکه‌های بیشتر، ابعاد بزرگتر و تصاویر پیچیده‌تر به چالش کشید. پازل‌های بزرگسالان نیز معمولا در انواع پانصد، هزار و چندهزارتکه طراحی و عرضه می‌شوند. امروزه بازالاین انواع پازل را با بهترین کیفیت، در اختیار شما قرار می‌دهد.
مکعب روبیک
مکعب روبیک هم یک تفریح است و هم یک بازی و سرگرمی زیرا با وجود اینکه قدمت این بازی فکری به زحمت به ۴۰ سال می‌رسد، جزو معدود سرگرمی‌هایی است که توانسته عنوان پرفروش‌ترین اسباب بازی دنیا را از آن خود کند. سادگی ظاهری، درعین حال پیچیدگی باورنکردنی مکعب روبیک تاکنون باعث گیج شدن میلیون ها نفر شده است! حتی امروزه هم افراد بسیار کمی یافت می‌شوند که می‌توانند ادعا کنند که مکعب روبیک را بدون راهنمایی یا آموزش، حل می‌کنند.
بازی و سرگرمی چگونه به شخصیت سازی کودکان کمک میکند؟
در جریان بازی، کودکان باید از توانایی‌های روحی و جسمی خود یعنی دقت، حافظه، تخیل، نظم و ترتیب، چالاکی، قدرت جسمانی و… استفاده کنند. بازی برای کودکان علاوه بر جنبه سرگرمی، یک محرک و انگیزه در جهت کسب تجارب اجتماعی است. کودکان به وسیله بازی «خود» را کشف می‌کنند. کودکان با بازی کردن، فرصتی به دست می‌آورند تا احساسات و مشکلات خود را بیان کنند. به عبارت دیگر، کودکان از طریق بازی یاد می‌گیرند که کمک کنند و کمک بگیرند تا بتوانند ابراز وجود نمایند.
برای انجام بازی لزوما به اسباب بازی‌های گرانقیمت نیاز نیست. والدین باید توجه داشته باشند که در مراحل مختلف بازی، باید به کودکان خود اسباب بازی‌هایی بدهند تا کودکان بتوانند آزادانه و مبتکرانه فعالیت نمایند تا استعدادهای نهفته آنها به روش درستی شکوفا گردد. تنها از این طریق است که بازی باعث انگیزش، نشاط، فعالیت، ابتکار و خلاقیت در کودکان می‌شود.
بازی موجب رشد ابعاد مختلف روحی و جسمی کودکان می‌شود. در این قسمت مقاله به اختصار تاثیرات مثبت بازی بر جنبه های مختلف رشد کودکان را بررسی می‌کنیم:
- رشد عاطفی
بازی نقش مثبتی در رشد عاطفی کودکان ایفا میکند. زیرا باعث تقویت تعامل، یادگیری، برتری جویی و توانایی بروز احساسات، ترس‌ها و... می‌شود.
- رشد اجتماعی
رشد اجتماعی کودکان از طریق بازی تسریع می‌شود. بازی موجب شکوفایی استعدادهای نهفته، بروز خلاقیت، تقویت قدرت همکاری و همدلی و مشارکت و در نهایت افزایش ارتباط کودکان با محیط بیرون، می‌شود. همچنین بازی موجب همانندسازی کودکان با بزرگترها می‌شود. بنابراین کودک می‌تواند شکست و پیروزی را بطور واقعی تجربه کند.
- رشد جسمانی
بازی به دلیل تحرک بدنی در رشد جسمی کودکان نیز موثر است. بازی باعث هماهنگی دستگاه‌ها و اعضای بدن و تقویت حواس کودکان و توانمندی فکری و بدنی آنها می‌شود. بازی با تکامل و رشد عضلانی کودکان و ورزش دادن قسمت‌های مختلف بدن، از اهمیت و ارزش زیادی برخوردار است. انرژی کودک اگر از طریق بازی تخلیه نشود و او را نا آرام، عصبی و بد اخلاق می کند.
- رشد ذهنی
بازی، می‌تواند قوه تفکر، دوراندیشی و رفتار هوشمندانه کودکان را تقویت کند. نقش بازی و سرگرمی در رشد ذهنی کودکان انکارناپذیر است. امروزه یادگیری بهتر زبان و رشد IQ کودکان از طریق بازی توسط مطالعات متعدد به اثبات رسیده است. زمانی که موضوع شخصیت سازی کودکان مورد نظر است، نقش بازی که با استفاده از اسباب‌بازی‌های مختلف نظیر، مکعب روبیک، لگو، پازل و... انجام می‌پزیرد، پررنگ تر از سایر موارد است.
جایگاه آموزشی بازی
در کنار آموزش‌های مستقیم، کودکان از طریق سرگرمی با انواع مختلف اسباب بازی، موفق به شناخت رنگ‌ها، شکل‌ها، اندازه‌ها و اهمیت آنها می‌شوند. بازی به کودک کمک میکند تا دنیایی را که در آن زندگی میکند درک کند، بشناسد و بفهمد. به وسیله بازی کودکان می‌توانند تفاوت میان دنیای واقعی و خیالی را درک کنند.
تاثیر اخلاقی بازی
کودکان در جریان بازی یاد می‌گیرند که چه چیز خوب است و چه چیز بد. کودک با بازی کردن در می‌یابد که باید فردی دقیق، منضبط و با اعتماد به نفس باشد.
سرگرمی و تفریح چه کمکی به روحیه انسان میکند؟
مطالعات علمی صورت گرفته ثابت کرده اند که بازی‌های فکری با تاثیری که بر سیستم عصبی و مغزی دارند، استرس را کاهش می دهند و از این طریق به تعادل روانی کمک می‌کنند و باعث آرامش فرد می‌شوند. تصور بر این است که این سبک بازی ها امکان فرار از افکار آزاردهنده زندگی روزمره را که بر خیلی از افراد غالب شده است فراهم میکند. بنابراین تفریح و بازی می‌تواند از طریق فرایند‌های ذهنی که نیاز به تمرکز دارند انسان را از دنیای پر اضطراب کنونی، هرچند برای مدتی کوتاه، رهایی بخشد.
نتیجه گیری:
در این مقاله در مورد سرگرمی و بازی‌های فکری، انواع آنها و تاثیراتی که بر جنبه های مختلف رشد کودکان دارند، بحث شد. در دنیای امروزی رقابت زیادی برای به دست آوردن موقعیت‌های اجتماعی وجود دارد. بنابراین والدین پیوسته در تلاش هستند تا بتوانند کودکان خود را از سنین پایین با توانایی‌های منحصر به فرد تربیت کنند تا در آینده بتوانند با تکیه بر این مهارت‌ها جایگاه خوبی در جامعه کسب کنند. استفاده از سرگرمی و بازی‌های فکری، یکی از بهترین روش‌ها برای افزایش توانایی‌های کودکان و آموزش مهارت‌های زندگی به آنها است.
